Pierwsze ciepłe dni automatycznie kojarzą się nam z grillowaniem w towarzystwie przyjaciół i rodziny. Natomiast często duża grupa miłośników grilla nie decyduje się na trwały sprzęt grillowy, sięgając po tańsze, jednorazowe zamienniki. Czy grill jednorazowy jest zdrowy i czy warto z niego korzystać? Zapraszamy do naszego artykułu!
Grille jednorazowe – kiedy powstały?
Grill jednorazowy po raz pierwszy pojawił się w Europie pod koniec lat 90., a jego wynalazcą jest Niemiec Gustaf von Feuerlichter. Na pomysł wpadł w 1976 r., po tym, jak zobaczył na brytyjskiej plaży w Portstewart rodzinę, która przyniosła ze sobą klasycznego, dużego grilla: Wtedy zdałem sobie sprawę, że ludzie chcą mieć możliwość grillowania mięsa we wszystkich rodzajach plenerów, nie tylko w przydomowych ogródkach. Feuerlichter spędził kilka lat na doskonaleniu projektu grilla jednorazowego i ostatecznie wprowadził go na rynek w 1984 r.
Jak sam mówi wynalazca grilla jednorazowego: Nasze oryginalne prototypy były dość głębokie, dzięki czemu jedzenie mogło leżeć na grillu znacznie powyżej rozgrzanego węgla drzewnego. Oczywiście było to dla nas nie do zaakceptowania, ponieważ jedzenie grillowało się nierównomiernie, więc obniżyliśmy grill, aby na mięso oddziaływała temperatura od razu, gdy znajdzie się na ruszcie.
Kolejne udoskonalenia zostały dodane od tego projektu w 1991 r. – do cienkiego dna grilla dodano specjalną powłokę everstick, a w 1997 r. dołączono papierową wkładkę neverlight. Była to cienka warstwa papieru nasączona rozpałką i ułożona na węglu. Dzięki tej innowacji rozpalenie grilla jednorazowego miało być jeszcze szybsze. Producent zakładał, że po około 10 próbach powinno udać się nam rozpalić niewielką część węgla drzewnego.
Aby uruchomić grill, grillujący zdejmował opakowanie zewnętrzne i zapalał róg arkusza startowego. Arkusz rozpalał węgiel drzewny i palił przez około 15 minut, podgrzewając węgiel. Gdy brykiety osiągały równomierną i optymalną temperaturę, na ruszcie grilla mogliśmy umieścić i ugrillować dowolną potrawę, w tym owoce morza, kurczaka, kebaby, warzywa, hamburgery czy kiełbaski. Węgiel pozostawał wystarczająco gorący, aby kontynuować grillowanie do 1,5 godziny po rozpaleniu. Pozostały węgiel drzewny jest następnie gaszony wodą lub piaskiem, a cały grill można wyrzucić.
Z czego zbudowany jest grill jednorazowy?
Jednorazowe grille wykorzystują jako źródło paliwa brykiety z węgla drzewnego lub całkowicie naturalny węgiel drzewny. Węgiel drzewny po spaleniu zamienia się w żar, który promieniuje ciepłem niezbędnym do utrzymania temperatury grillowanych potraw.
Budowa grilla jednorazowego jest niezwykle prosta i składa się na nią kilka podstawowych elementów:
- Węgiel nasączony substancją chemiczną, aby ułatwić i przyspieszyć rozpalanie grilla.
- Kratka z metalowgo drutu, na której układamy grillowane jedzenie.
- Tacka wykonana z aluminium, zazwyczaj pokryta poliolefiną, czyli substancją wytrzymałą na wysokie temperatury.
- Metalowa podstawka, tworząca nóżki grilla.
- Do grilli jednorazowych często dołączana jest także podpałka w postaci arkusza papieru parafinowanego.
Grill jednorazowy a zdrowe grillowanie
Wiele osób zadaje sobie pytanie: czy grillowanie na grillu jednorazowym jest zdrowe? Cóż, dla wszystkich tych osób nie mamy dobrych wiadomości. Podstawą konstrukcji grilla jednorazowego jest aluminiowa tacka, w której producent umieszcza węgiel, który zazwyczaj zostaje nasączony wcześniej substancją chemiczną, aby grill szybciej się rozpalił. Większość osób, decydujących się na grille jednorazowe oczekuje błyskawicznego działania produktu, a producenci wychodzą tym oczekiwaniom naprzeciw. Światowa Organizacja Zdrowia w swoich wytycznych określiła bezpieczne spożycie aluminium w ciągu jednego dnia na poziomie 1 mg/kg masy ciała. Oznacza to, że dorosła osoba o wadze 60 kg może bezpiecznie spożyć do 60 mg aluminium dziennie.
Aby nie przekroczyć zalecanej dawki, warto jak najbardziej ograniczyć: pieczenie w folii aluminiowej, grillowanie na tackach aluminiowych czy korzystanie z grilli jednorazowych. Stosowanie akcesoriów wykonanych z aluminium podczas przygotowania jedzenia, znacząco zwiększa ilość dostarczanego do organizmu pierwiastka, co ma niekorzystny wpływ na nasze zdrowie.
Sprawdź także: Tacki na grilla – czy aluminium jest niebezpieczne?
Czy grill jednorazowy jest zdrowy?
Grille jednorazowe podczas użytkowania wydzielają tlenek węgla, który jest uwalniany aż do całkowitego ostygnięcia grilla. Tlenek węgla to bezbarwny, bezwonny, pozbawiony smaku, trujący gaz, który nawet w stosunkowo niewielkich ilościach uniemożliwia krwi dostarczanie niezbędnego tlenu do komórek, tkanek i narządów. Narażenie na ekspozycję tlenku węgla w zamkniętych pomieszczeniach często powoduje senność, a ofiary zasypiają nieświadome trującego gazu. Po zapaleniu grilla jednorazowego nigdy nie należy z jakiegokolwiek powodu zabierać go do namiotu lub innej zamkniętej przestrzeni. Po użyciu jednorazowy grill należy pozostawić na zewnątrz, aby ostygł, a po całkowitym ostygnięciu należy go odpowiednio zutylizować.
Warto podkreślić także, że w grillach jednorazowych mamy niewielką odległość między grillowanym jedzeniem a żarzącym się węglem. Grillowanie na grillu węglowym jest najmniej korzystne dla naszego zdrowia, ponieważ podczas grillowania potraw wytapia się tłuszcz, który skapuje na rozżarzony węgiel. W tym czasie powstaje najwięcej substancji rakotwórczych. Większość producentów dobrej jakości grilli węglowych, umieszcza pod grillowanym mięsem zbiornik na tłuszcz lub zapewnia możliwość jego odprowadzenia. Producenci stosują także kosze char basket lub deflektory ciepła, które umożliwiają nam grillowanie metodą pośrednią czy bezpośrednią. Dzięki temu ilość szkodliwych związków znacznie się zmniejsza. O ile w grillu węglowym mamy większą przestrzeń między brykietem a jedzeniem, to już w grillach jednorazowych praktycznie wszystkie szkodliwe substancje natychmiast dostają się do grillowanego mięsa.
Grillowanie na grillu jednorazowym
Grillowanie na grillu jednorazowym przysparza wielu trudności. Niewielka odległość między węglem a grillowanym daniem sprawia, że nie mamy żadnej kontroli nad temperaturą. Grill nie jest zamykany, wobec czego tak naprawdę nie możemy nadzorować procesu grillowania. Często zdarza się, że z zewnątrz mięso jest przypalone, a w środku nadal surowe. Grozi to zatruciem pokarmowym, zwłaszcza, kiedy grillujemy np. surowego kurczaka.
Sprawdź także: Grill węglowy z pokrywą – dlaczego jest lepszy niż grill bez pokrywy?
Wady grilli jednorazowych
- Ponieważ są przenośne, mogą być używane w nieodpowiednich miejscach, np. pod drzewami lub w pobliżu wysokiej trawy, krzewów czy ogrodzeń, które łatwo mogą się zapalić.
- Spód grilla jest aluminiowy i bardzo mocno się nagrzewa, więc istnieje ryzyko zapalenia trawy pod spodem, zwłaszcza w czasie suszy.
- Grille jednorazowe mogą łatwo się przewrócić i poparzyć osoby znajdujące się obok.
- Ostygnięcie zajmuje kilka godzin, dlatego często pozostawia się je, gdy są jeszcze gorące. Jeśli zostaną umieszczone w koszu, zanim całkowicie ostygną, mogą podpalić kosz lub worek na śmieci. Niektóre osoby, które grillują np. na plaży, zasypują grille jednorazowe piaskiem, przez co narażają innych plażowiczów na nadepnięcie na rozgrzanymi grillu.
- Grille wytwarzają tlenek węgla, który jest toksyczny i używanie ich w niewentylowanym miejscu może być śmiertelne.
- Są bardzo nieekologiczne, nie można ich zutylizować zgodnie z zasadami recyklingu.
Czy grill jednorazowy jest ekologiczny?
Bardzo dużą wadą grilli jednorazowych jest fakt, że produkt ten nie może zostać poddany recyklingowi. Jego rozkład zajmie kilkadziesiąt lat, przez co jest on bardzo nieprzyjazny dla środowiska. Dodatkowo stwarza zagrożenie pożarowe. W samych Stanach Zjednoczonych każdego roku wybucha około 1500 pożarów, których przyczyną są grille jednorazowe. Grillujący często zostawiają grill na plaży, w lesie, czy na łące. Grill jednorazowy stygnie kilkanaście godzin, kiedy użytkownicy pozostawiają go bez nadzoru, o tragedię nietrudno.
Sprawdź także: Grill bezdymny – czy warto kupić?
Po jednym z najbardziej niszczycielskich pożarów lasów i wrzosowisk w Dorset (Wielka Brytania), który spowodowany był zaprószeniem ognia przez grill jednorazowy, wiele osób wzywa do zakazania sprzedaży tego produktu. Pożar, który rozpoczął się w Wareham Forest 18 maja 2020 r., płonął przez ponad sześć dni i zniszczył ponad 220 hektarów lasów i terenów zielonych. Straż Pożarna i Ratownicza Dorset & Wiltshire, której załogi ze wszystkich 50 straży pożarnych z całej służby walczyły z pożarem, zgłaszały, że żywioł został zapoczątkowany przez „aktywność społeczną” z użyciem grilli jednorazowych.
Ze względu na to, że grill jednorazowy długo stygnie, osoby, które na nim grillują, często porzucają go w miejscu biesiadowania, zaśmiecając tym samym środowisko i stwarzając zagrożenie pożarowe.
Alternatywa dla grilla jednorazowego
Na rynku mamy wiele o wiele zdrowszych i bardziej ekologicznych alternatyw dla grilla jednorazowego. Dla osób, które chcą grillować na kempingu, wakacjach i pod namiotem, najlepszym pomysłem będzą przenośne grille turystyczne. Taki grill jest przede wszystkim produktem wielokrotnego użytku, dzięki czemu nie zaśmiecamy środowiska. Grill turystyczny dobrej marki posłuży nam przez wiele lat. Jest to produkt, który doskonale sprawdzi się podczas wyjazdów na działkę, wakacje lub na kemping. Kompaktowe rozmiary sprawiają, że bez problemu schowasz go do bagażnika samochodu, rowerowej sakwy, a nawet przetransportujesz w rękach.
Weber Go-Anywhere na gaz
Pierwszym polecanym modelem jest grill przenośny Weber Go-Anywhere na gaz. Model ten został wyposażony w system zbierania skapującego tłuszczu oraz stabilny, wygodny w obsłudze uchwyt z duroplastu. Pokryty osłoną termiczną uchwyt, jest odporny na wysokie temperatury, dzięki czemu możemy przenieść grill w dowolne miejsce. Bezstopniowe pokrętło do palników ułatwia z kolei regulację temperatury, a zapłon piezoelektryczny, gwarantuje bezpieczne uruchomienie grilla.
Weber Go-Anywhere na węgiel
Model Go-Anywhere dostępny jest również w wersji węglowej. Powierzchnia rusztu w tym modelu wynosi aż 1092 cm2. Grill o kompaktowych rozmiarach jest nie tylko lekki, ale również wygodny podczas codziennej obsługi. Pokrywa i kocioł, a także ruszt ze stali platerowanej pokryte zostały emalią porcelanową, która podwyższa ich trwałość, a także odporność na uszkodzenia mechaniczne. Grilla Go-Anywhere możemy przenieść za pomocą bezpiecznego uchwytu wykonanego z materiału termoizolacyjnego.
Grill gazowy Enders Explorer Next PRO
Ten grill wyróżnia się kompaktowymi rozmiarami i wieloma przydatnymi funkcjami: wyjątkowo stabilną konstrukcją nóg, rusztem ze stali nierdzewnej, okapem z odlewanego aluminium i użyteczną półką. Co więcej, ruszty grillowe nad praktyczną płytą gazową można wyjmować pojedynczo – dzięki czemu możemy równocześnie grillować stek, jak i gotować zupę.
Bezdymne grille węglowe LotusGrill
Bardzo ciekawą alternatywą dla grilli jednorazowych są także bezdymne grille węglowe marki LotusGrill. Modele te składają się z kilku elementów: stalowej misy, pełniącej dwie ważne funkcje: wyłapywanie skapującego tłuszczu oraz izolacja grillowanych potraw od paleniska. Konstrukcja ta gwarantuje, że podczas grillowania nie powstają szkodliwe związki, jak ma to miejsce, kiedy grillujemy na grillu jednorazowym.
W środku grilla bezdymnego znajduje się tacka, na którą nakładamy ekologiczną rozpałkę w żelu, natomiast w specjalnym pojemniku nad nią umieszczony jest węgiel. Ruszt zabezpieczamy za pomocą mocnych zatrzasków. Na dole dekoracyjnej misy zewnętrznej LotusGrill znajduje się pokrętło wiatraczka do regulowania nawiewu i temperatury.
Sprawdź także: Grill walizkowy – jaki wybrać?
