Kawa to dla większości z nas niezbędny element każdego poranka, dzięki któremu możemy rozpocząć dzień z dużą dawką energii i pozytywnym nastawieniem. Wybór wszelkiego rodzaju kaw i metod ich parzenia jest naprawdę szeroki. Dla osób lubiących bogaty aromat i mocne pobudzające działanie dobrą alternatywą dla kawy przyrządzanej w tradycyjny sposób będzie kawa po turecku. Choć jej nazwa brzmi enigmatycznie, to w rzeczywistości sposób jej przygotowania jest prosty i możesz bez problemu zaparzyć ją w swoim domu. Turecka kawa pozwoli Ci się cieszyć niesamowitym, bogatym smakiem i oczywiście samym tradycyjnym rytuałem parzenia. Dowiedz się, jak zrobić słynną kawę po turecku i dlaczego warto ją pić!
Kawa po turecku – co to jest?
Choć w powszechnym przekonaniu kawa po turecku to po prostu zwykła kawa zalewana wrzątkiem z dodatkiem cukru, to tak naprawdę ten rodzaj napoju przyrządzany jest za pomocą specjalnej metody pochodzącej z krajów Bliskiego Wschodu i Europy takich jak Turcja, Iran i Grecja. Powstający w ten sposób gorący napój jest dużo bardziej gęsty (nie odfiltrowuje się fusów), ciemny i intensywny, niż zwykła kawa. Do jej przygotowania bardzo często używa się także cukru i kardamonu, które dodają jeszcze większego waloru smakowego. Należy wspomnieć, że w 2013 roku tradycja parzenia kawy po turecku została wpisana na niematerialną listę skarbów UNESCO, co tylko potwierdza unikalność i wyjątkowy charakter tej kilkusetletniej metody.
Kawa parzona jest w małym tygielku, czyli naczyniu kuchennym z wąską szyjką i długą rączką, które jest stosowane przede wszystkim w Turcji, Rosji, Kaukazie oraz na Bałkanach. Tygielek, nazywany także dżezwą ma wieloletnią tradycję – pierwsze wzmianki o wykorzystaniu tego naczynia do parzenia kawy pojawiły się już w XVI wieku! Do naczynia wsypuje się drobno zmieloną kawę, zimną wodę oraz cukier, a zaparzony napój podaje się w małych filiżankach. Kawa zachwyca wyjątkowych aromatem, a na powierzchni płynu unosi się cienka warstwa piany.
Dlaczego warto ją pić?
Kawa po turecku posiada przede wszystkim duże walory smakowe i niesamowity aromat. Jednak nie są to jedyne zalety jej spożywania. Picie kawy przyrządzanej po turecku dostarcza organizmowi również wiele cennych substancji, które pomagają zapobiegać chorobom i zapewniają lepsze samopoczucie. Do jej wielu zalet można zaliczyć m.in.:
- Dużą zawartość kofeiny – dzięki sporej ilości tej substancji kawa po turecku zwiększa zdolności percepcyjne i fizyczne organizmu. Zapewnia lepszą pamięć i koncentrację, a także niweluje uczucie zmęczenia i senności.
- Większą zawartość korzystnych dla organizmu związków np. kwasów chlorogenowych – wpływają one pozytywnie na ciśnienie tętnicze oraz na poziom cukru i cholesterolu we krwi. Są cennym składnikiem szczególnie dla osób chorych na cukrzycę. Mają także właściwości przeciwzapalne.
- Korzystne wpływanie na układ nerwowy – picie jej może chronić przed chorobami neurologicznymi takimi jak Alzheimer, a także przed niektórymi nowotworami.
- Stymulację procesu przemiany materii w organizmie – pomaga utrzymać szczupłą sylwetkę i zapobiegać otyłości. Ma także właściwości unieczynniające wolne rodniki, które wpływają na starzenie się skóry oraz całego organizmu.
Kawa po turecku często przyrządzana jest z użyciem kardamonu, który ma właściwości przeciwutleniające i jest bogaty w wiele cennych substancji takich jak: witaminy C i B6, potas, magnez i fosfor. Wpływają one pozytywnie na odporność organizmu, jak i pracę mięśni oraz układu nerwowego. Warto jednak zaznaczyć, że kawa po turecku ma kilka wad. Przyrządzana w tradycyjny sposób zawiera cukier, którego zbyt duże spożywanie nie jest zdrowe. Pita codziennie może sprzyjać próchnicy zębów. Jednak mając na uwadze inne jej drogocenne właściwości, od czasu do czasu warto się skusić!
Kawa po turecku – jak parzyć?
Parzenie kawy po turecku to przede wszystkim niezwykły rytuał, cieszący się kilkusetletnią tradycją, którego możesz bez problemu celebrować w zaciszu swojego domu. Pozwala on wydobyć z kawy wyjątkowy aromat, kojarzący się z południowymi kulturami. Od sposobu parzenia kawy w dużym stopniu zależy także jej moc i smak. Warto przyjrzeć się kolejnym krokom, które pozwalają przyrządzić kawę po turecku we właściwy sposób.
Do przyrządzenia kawy po turecku będziesz potrzebować:
- tygielka o wąskiej szyjce (może być miedziany lub aluminiowy),
- świeżo zmielonej kawy,
- zimnej wody,
- łyżki,
- filiżanki demitasse lub do espresso,
- cukru i kardamonu (opcjonalnie).
Przepis na kawę po turecku:
- Zanim rozpoczniesz parzenie kawy, przygotuj odpowiednie naczynie – tradycyjnie kawę po turecku przygotowuje się w specjalnym dzbanku cezve, zwanym w polskiej wersji tygielkiem do parzenia kawy.
- Następnie przynieś wodę, kawę i dodatki – przygotuj drobno zmieloną kawę – na konsystencję, która przypominająca mąkę lub cukier puder. Użyj ręcznego lub elektrycznego młynka. Warto mielić ziarna kawy w krótkim odstępie czasu od samego parzenia. Woda do przygotowania kawy musi być zimna (najlepiej z lodówki), by w trakcie nagrzewania wydobywać z kawy wszystkie jej walory smakowe i aromat. Do tradycyjnej kawy po turecku dodaje się także dodatki takie jak cukier i kardamon.
- Wypełnij tygielek kawą, cukrem, kardamonem oraz wodą – inaczej, niż w przypadku jej zwykłego odpowiednika, kawę po turecku słodzi się i przyprawia przed zaparzeniem, aby dodać jej dodatkowej głębi. Turecką kawę dla jednej osoby powinno się robić w małym tygielku. Wsypuje się wtedy jedną czubatą łyżeczkę kawy i wlewa jedną filiżankę wody + pół filiżanki (część wody odparuje w trakcie gotowania). W zależności, dla ilu osób robi się kawę, należy odpowiednio zwiększać proporcje (np. dla dwóch osób robi się ją w większym tygielku z 2 łyżkami kawy i 2 filiżankami wody + pół filiżanki). Ilość cukru i kardamonu dodaje się już według osobistych preferencji.
- Wymieszaj całą zawartość i podgrzewaj – tygielek powinno się kłaść na małym ogniu w celu uniknięcia zagotowania zawartości. Cała mieszanka zacznie się po pewnym czasie unosić w górę. Należy także pamiętać, by mieszać zawartość tylko na początku, do momentu zagotowania naparu, a potem już nie.
- Gdy zauważysz, że kawa zaczyna się zagotowywać, zdejmij tygielek z ognia – kawę podgrzewa się na małym ogniu do momentu pojawienia się pianki. Im więcej razy doprowadzisz do spienienia się kawy, tym bardziej będzie ona gęsta i intensywniejsza w smaku. Należy odstawić zawartość tygielka do ostygnięcia, a następnie powtórzyć tę czynność jeszcze dwa razy.
- Kiedy skończysz parzenie kawy poczekaj, aż mieszanka opadnie na dno tygielka, a następnie rozlej ją do naczyń – po zaparzaniu warto odczekać kilka minut, aż fusy opadną na dno tygielka. Potem można już z przyjemnością serwować sobie i bliskim kawę po turecku! Najlepiej smakuje wypita od razu.
Jak podawać kawę po turecku?
Aby zachować unikalny urok całego rytuału parzenia kawy po turecku, warto pomyśleć także o odpowiednim jej podaniu sobie i bliskim. Tradycyjnie w Turcji serwuje się ją w małych, pięknie zdobionych filiżankach demitasse. Jednak z powodzeniem możesz zastąpić je także porcelanowymi filiżankami do espresso, które są łatwo dostępne i bardziej uniwersalne w użytkowaniu niż tradycyjne tureckie naczynia. Ze względu na to, że kawa po turecku jest bardzo mocna i nie pije się jej bardzo dużo, warto podawać ją właśnie w filiżankach do espresso i dodać do tego szklaneczkę wody. Dobrym pomysłem będzie także dołączenie słodkości np. tradycyjnej tureckiej lokmy lub baklavy.
Kawa po turecku – jak smakuje?
Przede wszystkim kawa po turecku należy do rodzajów kaw, które są mocne i intensywne w smaku dzięki temu, że nie usuwa się z niej fusów, które cały czas wzmacniają jej aromat. Na wzrost intensywności ma wpływ również ilość razy, w których kawa została doprowadzona do spienienia. Smak w dużej mierze zależy także od innych składników, które do niej dodamy. Tradycyjnie kawę turecką robi się z cukrem i kardamonem, ale nie ma przeciwwskazań, aby dodać do niej także trochę cynamonu czy wanilii. Niektórzy wykorzystują także mleko, które łagodzi mocny charakter. A jak wygląda wybór samej kawy?
Jaki rodzaj kawy wybrać?
Wybór odpowiedniej kawy jest niesamowicie ważny, jeśli chcemy cieszyć się po jej zaparzeniu idealnym smakiem i aromatem. Najlepiej używać gatunków o słodkich nutach smakowych. Warto wybrać wysokiej jakości kawę ziarnistą i zmielić ją w młynku ręcznym lub elektrycznym tuż przed samym procesem parzenia. Do przyrządzenia kawy po turecku dobrze sprawdzą się m.in.:
- Kawa ziarnista Jura Malabar Monsooned Indie – kawa arabskiego pochodzenia, wytwarzana specjalną metodą zwaną monsooning. Po zebraniu jest wystawiona przez pięć dni na działanie deszczu monsoonowego, a następnie osuszana przez wiatr monsoonowy przez siedem kolejnych dni. Monsunowanie nadaje jej unikalny, aksamitny smak, który doceni każdy miłośnik kawy. Jej dużą zaletą jest także niska kwasowość.
- Kawa ziarnista Bazzara DODICIGRANCRU – w jej skład wchodzi aż 12 odmian najlepszym nasion Arabiki pochodzących z Ameryki Południowej i Środkowej, a także z Indii i Etiopii. Są połączone ze sobą w doskonałych proporcjach, a wypalanie wydobywa z nich doskonały smak i aromat. Należy do rodzaju lekkich kaw z niższą zawartością kofeiny, dzięki czemu można cieszyć się nią także późnym popołudniem.
- Kawa ziarnista Bazzara GUSTOITALIANO – kawa jest wysokiej jakości mieszanką ziaren robusty, pochodzących z Indii i Wietnamu. Charakterystyczna dla niej jest duża zawartość kofeiny, dzięki czemu ma działanie pobudzające i świetnie nadaje się do picia rano. Jej aromat kojarzy się ze smakiem orientalnych przypraw, migdałów i czekolady. Ma również niską kwasowość.
- Kawa ziarnista Lavazza Qualita Rossa – kawa składa się z mieszanki ziaren Arabiki i Robusty o niepowtarzalnym smaku i aromacie. Charakteryzuje się wysoką zawartością kofeiny, dzięki czemu nadaje się idealnie jako napój na rozpoczęcie dnia. Ma głęboki smak i posiada delikatny, czekoladowy aromat.
Przeczytaj także: 5 ciekawostek na temat kawy ziarnistej.
Kawa po turecku a kawa palona
Ciekawą opcją do zrobienia kawy po turecku jest także użycie palonych ziaren. W zależności od stopnia wypalenia kawa zyskuje zupełnie inny aromat i smakowy charakter. Jasno palona kawa posiada kwaśny posmak. Średnio palona kawa ma już zdecydowanie słodszy charakter i smakiem delikatnie przypomina orzechy, natomiast ciemno palona kawa smakiem i aromatem przywodzi na myśl dym i karmel. Ciemno palona kawa charakteryzuje się największą intensywnością oraz słodko-gorzkim posmakiem z wyczuwalną nutą ciemnej czekolady. Wybór tak naprawdę zależy od preferencji i gustu smakowego. Ziarna kawy można prażyć w domu za pomocą piekarnika, kuchenki mikrofalowej, a nawet grilla! Bez wątpienia własnoręcznie palona kawa będzie smakować jeszcze lepiej.
Sprawdź także: Kawa kuloodporna – czym jest i czy warto ją pić?
